PATLAYICI ORTAMLARDA GAZ ALGILAMASI 5

İpek Yavuz KONAK
03 Nisan 2018

ATEX direktifleri gereği ülkemizde patlayıcı ortamlar için yönetmelikler aşağıdaki gibidir:

I.“Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT)” (27.10.2002 tarihinde yürürlüğe girmiş ve 30.06.2016 tarihinde yenilenmiştir.) Bu yönetmelikte patlayıcı ortamlarda kullanılan cihazlara ilişkin esaslar ele alınmaktadır.

II.“Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik (99/92/EC)” ise 30.04.2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelikte patlayıcı ortamlarda çalışan kişilerin sağlık ve güvenlik şartlarına ilişkin esaslar ele alınmaktadır.

“Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile ilgili Yönetmelik” patlayıcı ortamda kullanılan cihazların sahip olması gereken özellikleri belirtir. Yönetmelikte söz konusu cihazların üretimini gerçekleştiren, ithalatını ve dağıtımını yapan firmaların yükümlülükleri belirtilir. Bunun dışında ürünlerin uygunluğu ve uygunluk değerlendirme kuruluşlarının görevlendirilmesine ilişkin esaslar yine yönetmelikte belirtilmektedir.

Yönetmeliğin Ek-1 bölümünde teçhizat grupları kategorilere ayrılmakta ve her gruptaki cihazların nerede kullanılabileceği belirtilmektedir. Buna göre gruplar aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:

1- I. Grup: Madenlerin yeraltı bölümlerinde ve yer üstünde grizu ve/veya yanıcı toz tehlikesinin olduğu mahallerde kullanım için tasarlanan teçhizat

2-II. Grup: Hava, gaz, buhar, sis, toz/hava karışımlarından kaynaklanan patlayıcı ortamların bulunduğu mahallerde kullanım için tasarlanan teçhizat. II. Grup’a dahil olan cihazlar yer üstü endüstrilerinde kullanılmaktadır.

ATEX İşaretleme:

– Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile ilgili yönetmeliğin EK-2 bölümünde CE işaretlemesi ile ilgili maddeler yer almaktadır. Buna göre teçhizatın işaretlemesinde bulunan “G” harfi cihazın gaz, buhar veya sisten, “D” harfi ise cihazın tozdan kaynaklı patlayıcı ortamlar için uygun olduğunu belirtmektedir.

– IEC 60079 Avrupa standartları, UL ve NFPA Amerikan standartları ışığında patlayıcı ortamlarda kullanılan cihaz sınıflarının karşılaştırma tablosu aşağıdaki gibidir. Cihazların ATEX işaretlemesi dahil oldukları sınıfa uygun olmalıdır.