Yangın insanların can ve mal güvenliğini tehdit eden bir felakettir. Gerekli önlemlerin alınmadığı ve etkin bir şekilde müdahale edilmediği durumlarda kayıplar çok ciddi boyutlara ulaşabilir.

Yanıcı madde ile oksijen ve ısı birleştiğinde yangın olayı meydana gelir. Yanıcı maddenin çeşidine göre yangınlar farklı sınıflara ayrılır.

A Sınıfı Yangın:

Katı haldeki yanıcı maddelerin yanmasıyla oluşan yangınlardır. Örneğin odun, pamuk, kağıt gibi maddelerin yanması sonucu oluşan yangınlar A sınıfı olarak tanımlanır. Bu yangınları söndürmek için su, sıvı söndürücü, kuru kimyevi tozlu söndürücüler kullanılabilir.

B Sınıfı Yangın:

Sıvı haldeki yanıcı maddelerin yanmasıyla oluşan yangınlardır. Örneğin benzin, alkol tiner gibi maddelerin yanması sonucu oluşan yangınlar B sınıfı olarak tanımlanır. Bu yangınları söndürmek için su kullanılmamalıdır. Kuru kimyevi tozlu veya köpüklü söndürücüler kullanılabilir.

C Sınıfı Yangın:

Gaz haldeki yanıcı maddelerin yanmasıyla meydana gelen yangınlardır. Başta metan ve pentan olmak üzere hidrokarbonlar, asetilen, hidrojen vb. yanıcı/patlayıcı gazların yanması sonucu oluşan yangınlar C sınıfı olarak tanımlanır. Bu yangınları söndürmek için kuru kimyevi tozlu söndürücüler kullanılabilir.

D Sınıfı Yangın:

Metallerin yanması sonucu meydana gelen yangınlardır. Metaller çok yüksek sıcaklıkta, korlu, alev çıkarmadan yanar. Söndürme için kesinlikle su kullanılmamalıdır. Eğer su kullanılırsa, yüksek sıcaklıktan dolayı su moleküllerindeki hidrojen açığa çıkar. Hidrojen patlayıcı bir gaz olduğu için ortamda patlama meydana gelebilir. Bu yangınların söndürülmesi için kuru kimyevi tozlu söndürücüler kullanılabilir.

E Sınıfı Yangın:

Elektrikli cihazlarda veya elektrik tesisatında meydana gelen arızalardan kaynaklı yangınlardır. Söndürme için su kullanılmamalıdır. Su iletken bir malzemedir ve elektrik yangınlarında kullanılması durumunda çarpılma meydana gelebilir. E sınıfı yangınlar içeriğinde karbondioksit bulunan söndürücüler ile söndürülebilir.

F Sınıfı Yangın:

Pişirme aletlerinde kullanılan yağların yanması sonucu meydana gelen yangınlardır. Özellikle evlerde, restoran ve otellerin mutfaklarında oluşabilmektedir. Tencere ve tavalarda kullanılan yağların sıcaklığının çok fazla yükselmesi sonucu bu tip yangınlar çıkabilmektedir. Söndürme için su kullanılmamalıdır. Su kullanılması durumunda parlama ve patlama meydana gelebilir. Toz söndürücü veya sulu kimyasal söndürücüler kullanılabilir.

Farklı yangın sınıfları için farklı söndürme teçhizatlarının kullanılması gerekmektedir. Doğru yöntemle söndürme yapılmadığında elektrik çarpması, kızgın yağın parlaması, patlama vb. istenmeyen durumlar meydana gelebilir. Bu sebeple yangına müdahale edilirken öncelikle hangi sınıf yangın olduğu tespit edilmeli, sonrasında uygun yöntemle söndürülmelidir.

Söndürme işleminin yapılabilmesi için öncelikle yangının algılanması gerekmektedir. Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik (yangın yönetmeliği) ve EN 54 standartlarında zorunlu olduğu belirtilen yangın algılama sistemleri, meydana gelen yangınların en kısa sürede algılanmasını sağlar ve başta söndürme olmak üzere gerekli yangın senaryolarını başlatır.

Kaynakça:

1. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

2. TS EN 2 ve TS EN 2/A1